Tekenbeet, wat te doen?
Wat is een teek?
Een teek is een klein (ongeveer 1- 3 millimeter ), bruin-zwart spinachtig insect. Ze kruipen, ze kunnen niet springen of vliegen. Teken leven vooral in struiken en hoog gras, niet alleen in natuurgebieden zoals bossen of duinen, maar ook in parken en tuinen. Ze houden van een vochtige omgeving en zijn vooral actief van maart tot oktober.
Wat is een tekenbeet?
Teken kruipen of klimmen op passerende mensen en dieren en bijten zich vast in de huid. Door het opzuigen van het bloed zwelt de teek langzaam op tot een bruin-zwart bolletje van ongeveer 1 centimeter groot. Na een paar dagen laat de teek vanzelf los.
Een tekenbeet kan overal op het lichaam voorkomen, maar vooral op warme, vochtige plekken zoals de oksels, de liezen, de knieholtes en de bilspleet. Bij kinderen vaak ook op het hoofd; achter de haargrens en achter de oren.
Sommige teken zijn besmet met bacteriën. Ze kunnen dan ziekten overdragen, zoals de ziekte van Lyme als ze besmet zijn met de bacterie Borrelia Burgdorferie. Als de teek korter dan 24 uur op de huid is, is de kans dat u besmet wordt klein.
Wat zijn de verschijnselen?
Tekenbeten zijn vaak pijnloos, waardoor u ze niet opmerkt. Vaak ontstaat kort na en op de plaats van de beet een rood vlekje, zoals bij de meeste insectenbeten. Het vlekje wordt meestal niet groter dan een centimeter of twee en verdwijnt binnen twee weken.
Hoe verwijdert u een teek?
U kunt het best met een spitse pincet (of een speciale tekenpincet) de teek zo dicht mogelijk op uw huid vastpakken. Let er daarbij op dat u het lijf van de teek niet samenknijpt. Trek de teek voorzichtig uit de huid. Als het snuitje van de teek hierbij afbreekt en in de huid achterblijft is dit niet erg. Het resterende stukje zweert er, net als een splinter, vanzelf weer uit. U mag de teek niet met alcohol, olie, nagellak of andere middelen bewerken of verdoven. Men vermoedt dat er dan meer kans is op besmetting. Als het u niet lukt de teek te verwijderen, laat het dan dezelfde dag bij een dokter doen. Maak na het verwijderen van de teek het wondje schoon met alcohol (70%) of jodiumtinctuur. Noteer de datum van de tekenbeet in uw agenda. Schrijf ook op op welke plaats van uw lichaam de teek zich vastgebeten heeft.
Hoe u de ziekte van Lyme kunt proberen te voorkomen.
Controleer uw lichaam aan het eind van een dag in de natuur (hoog gras, struikgewas, bos of duingebied) zorgvuldig en verwijder eventuele teken. Controleer uw lichaam vooral op vochtige plekken, zoals de oksels, liezen, knieholtes en de bilspleet en kinderen ook op het hoofd; achter de haargrens en de oren. Als u de teek binnen 24 uur verwijdert is de kans dat u besmet wordt klein.
Let vooral de eerste maanden na een tekenbeet goed op of u de verschijnselen van de ziekte van Lyme krijgt. Neem contact op als u vanaf enkele dagen tot ongeveer drie maanden na de tekenbeet een van de volgende verschijnselen krijgt:
een rode of blauwrode vlek op de huid die steeds groter wordt (groter dan 5 cm );
griepachtige klachten zoals koorts, hoofdpijn of spierpijn;
dubbel zicht of scheef aangezicht;
tintelingen in arm of been of weinig kracht;
gewrichtsklachten (als een of meer gewrichten dik en pijnlijk worden), meestal aan armen of benen.
Deze verschijnselen kunnen op de ziekte van Lyme wijzen. Als de u de ziekte van Lyme blijkt te hebben is dat goed te behandelen met antibiotica.
Hoe kunt u de kans op een tekenbeet verkleinen?
U kunt de kans op een tekenbeet verkleinen door hoog gras en struiken te vermijden en in de natuur op wandelpaden te blijven. Goed sluitende kleding, met lange mouwen en broekspijpen in de sokken, kan enige bescherming geven. Kleine kinderen kunnen een pet dragen om het hoofd tegen teken te beschermen. Als u op pad gaat in een omgeving waar veel teken voorkomen kunt u zich extra beschermen door uw huid in te smeren met een insectenwerend middel waar DEET in zit. Dat is te koop bij drogisten en apotheken. Voor volwassenen mag er maximaal 50% DEET in het middel zitten, voor kinderen maximaal 20%. Lees de aanwijzingen op de verpakking. Sommige mensen krijgen huidproblemen van DEET.
Mensen die veel in teekrijke natuurgebieden verblijven of werken kunnen zich extra beschermen door kleding te dragen die met een insectenwerend middel behandeld (geïmpregneerd) zijn. Dat soort kleding is te koop bij gespecialiseerde outdoor-zaken. Het blijft belangrijk om dagelijks goed op teken te controleren.