Zwanger worden?
Kinderwens? Anticonceptie stoppen, foliumzuur starten
Foliumzuur is een vitamine uit de groep B-vitamines dat bekend staat als vitamine B11. Deze vitamine is betrokken bij de eiwitstofwisseling en het ontstaan van erfelijk materiaal. Als er veel delende cellen zijn, zoals bij de ontwikkeling van een zwangerschap, is er relatief veel foliumzuur nodig. Foliumzuur zit in de meeste voedingsmiddelen, maar vooral in volkoren producten, noten (pinda’s), eieren, bananen, bladgroente (andijvie, sla, spinazie), bonen en vis. De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid is normaal gesproken 300 ¼ gr, maar tijdens de eerste 30 dagen van de zwangerschap 500¼ gr. Die hoeveelheid is zelfs met een gezonde voeding nauwelijks te halen. Zwangere vrouwen hebben daarom extra foliumzuur nodig voor de ontwikkeling van hun baby.
Op de vraag of er een verband is tussen het gebruik van extra foliumzuur tijdens de zwangerschap en aangeboren afwijkingen is een antwoord te geven uit verschillende grote internationale studies. Daaruit blijkt dat het risico op het krijgen van een eerste kind met een open rug (‘spina bifida’) met 60-70% afneemt en dat er ook minder kans is op een kind met aangeboren hartafwijkingen, gespleten lip en gehemelte (‘schizis’), urinewegafwijkingen en misvormde ledematen. Het gebruik van extra foliumzuur is uiteraard geen garantie dat u een gezond kind krijgt.
Met name tijdens de allereerste weken van de zwangerschap, als de celdeling het snelst is, is de behoefte aan foliumzuur groot. In die eerste weken worden ook al de hersenen en het ruggenmerg gevormd. Het is goed en belangrijk om met foliumzuur te beginnen vóór de zwangerschap, het duurt namelijk een paar weken voor het foliumzuur goed is opgenomen in het lichaam. Daarnaast weet een vrouw niet vanaf het eerste moment dat ze zwanger is en is het sluiten van de neutrale buis (de aanleg van de gesloten rug en hersenen) al na 30 dagen zwangerschap voltooid, ongeveer als de vrouw twee weken ‘over tijd’ is.
Het concrete advies met het oog op het gebruik van foliumzuur is als volgt:
- begin tenminste 4 weken voor de zwangerschap met een tablet van 0,5mg foliumzuur per dag. Dat is al enkele weken voor gestopt wordt met de pil vanwege een kinderwens (bijv. als begonnen wordt met de laatste strip), of het stoppen met andere vormen van anticonceptie.
- Ga door met dagelijks slikken tijdens de eerste acht weken van de zwangerschap, dit is tot tien weken na de eerste dag van de laatste menstruatie. Alleen voor vrouwen die al eerder een kind met een open rug (of ander neutrale buis defect) hebben gehad is deze dosering niet voldoende. Deze vrouwen wordt geadviseerd 5mg. te slikken.
De tabletten van 0,5mg zijn zonder recept verkrijgbaar bij de apotheek voor minder dan €2 per maand, de tabletten van 5mg zijn alleen op recept van de huisarts verkrijgbaar.
Er zijn bij de dosering van 0,4 of 0,5 mg per dag geen schadelijke bijwerkingen bekend; niet voor de moeder en niet voor het kind. Ook niet wanneer foliumzuur over een langere periode gebruikt wordt. Het advies is dus om, als snel zwanger worden niet lukt, rustig door te gaan met het dagelijkse tablet foliumzuur.